Kleurbeheer

Definities

Farbmanagement_Workflow_-_Stage.TIF

Hier geven we een korte uitleg van een aantal begrippen, zodat we allemaal dezelfde vaktaal spreken. Fotografen en grafisch ontwerpers hebben het regelmatig over kalibratie als het gaat over de nauwkeurigheid van kleuren op een bepaald punt in de visuele workflow. Technisch gezien gaat het dan echter ook vaak om profilering, simulatie, emulatie of justeren.

Het centrale medium voor de uitwisseling: het beeldbestand

Voor een consequent kleurenbeheer vanaf de opname tot aan de afgeronde print, zijn er op meerdere punten in het proces bepaalde maatregelen nodig. Ook de juiste hardware en de juiste instellingen zijn onmisbaar.

In deze digitale workflow staat het beeldbestand altijd centraal. De camera slaat dit beeldbestand op de geheugenkaart op en laat het zien op het display van de camera. Vervolgens kopieert u het bestand naar de computer en bekijkt u het op een monitor. Hier kunt u het bestand bewerken, om het tot slot in de laatste stap af te (laten) drukken. Overal in dit proces kunnen fouten optreden en is er een risico op een vertekend beeld. Bij alles wat u doet voor uw kleurenbeheer is het doel altijd om een absoluut zuiver, onvervalst beeld van het beeldbestand te behouden.

Kalibratie

Strikt gesproken is een kalibratie alleen maar een meting. Hiervoor wordt met behulp van een kalibratiesoftware een set vooraf gedefinieerde kleurenvelden weergegeven op de monitor. Vervolgens meet een kalibratiesensor uit hoe de monitor deze kleuren weergeeft. Over het algemeen wordt bij deze meting een afwijking vastgesteld tussen de doelkleurwaarden en de daadwerkelijk weergegeven kleuren. Met deze meting is de eigenlijke kalibratie al voltooid. Maar als gebruiker wilt u niet alleen weten hoe de weergave afwijkt: u wilt deze afwijking natuurlijk uit de wereld helpen. Daarom is de volgende stap de correctie van de kleurwaarden en helderheidswaarden. Hoe deze correctie plaatsvindt, hangt ervan af of er een hardwarekalibratie of een softwarekalibratie wordt uitgevoerd.

Als het over monitorkalibratie gaat, wordt er met “kalibratie” vaak het totale proces bedoeld dat ervoor zorgt dat de monitor de beeldsignalen in het bestand onvervalst weergeeft, hoewel dat niet helemaal technisch correct is.

Correctie van de weergavefouten

Hardwarekalibratie en softwarekalibratie

Bij de hardwarekalibratie worden de onnauwkeurigheden in de kleurweergave van de monitor gecorrigeerd in de Look-Up-Table (LUT) van de monitor en de helderheid en de backlight worden automatisch correct ingesteld.

Bij de softwarekalibratie worden de onnauwkeurigheden niet opgelost, maar gecompenseerd. Hiervoor wordt een correctieprofiel toegepast op het beeldbestand, dat “tegenstuurt” op de weergavefouten van de monitor. De gebruiker moet de helderheid handmatig aanpassen, met aanwijzingen van de kalibratiesoftware.

Beide methoden hebben natuurlijk hetzelfde doel: een onvervalste blik op het bestand bieden. Bij de hardwarekalibratie treden geen verliezen op, maar bij een softwarekalibratie kan de weergavekwaliteit iets te lijden hebben. Daarom is er bij alle ColorEdge-monitoren van EIZO een hardwarekalibratie mogelijk.

Profielen en profileren

Een profiel bevat een overzicht van bepaalde eigenschappen. De gebruikelijke standaard in het kleurenbeheer is het ICC-profiel. Deze profielen kunnen informatie bevatten voor verschillende onderdelen van de workflow:

In een cameraprofiel staan conversie-instellingen voor de RAW-conversie. Een monitorprofiel bevat de eigenschappen van de monitor. Bij een monitor met hardwarekalibratie is dit profiel vooral ter informatie. Het bevat de eigenschappen van de monitor, zoals de kleurruimte die momenteel is ingesteld. Het besturingssysteem en de bewerkingssoftware hebben deze gegevens nodig om de juiste kleuropdrachten aan de monitor te kunnen sturen. Bij een softwarekalibratie bevatten de monitorprofielen ook de kleurcorrecties. Deze profielen worden automatisch opgesteld en als gebruiker hoeft u hiervoor relatief weinig te doen. Vooral bij het printen of afdrukken van beelden heeft u meer met profielen te maken. Een afdrukprofiel bevat informatie over de eigenschappen van een bepaald afdrukproces. Een ICC-afdrukprofiel bevat informatie over de uitwerking die de printer, de inkt en het papier hebben op de uiteindelijke uitstraling van het afgedrukte bestand. De software voor beeldbewerking heeft dit drukprofiel ook nodig, om in de softproofweergave de afdruk te simuleren en om het kleurenbeheer voor de afdruk aan te sturen.