Fabio Antenore - Meester van de tijd

Technologie en creativiteit hebben altijd een grote rol gespeeld in het professionele leven van Fabio Antenore uit Zwitserland. In zijn vorige baan als geluidstechnicus en muziekproducer ging het er echter vooral om de creatieve ideeën van andere creatieven zo goed mogelijk vast te leggen en te realiseren.

Na een burn-out besloot Antenore zich te richten op zijn eigen creativiteit en passie voor fotografie. "Ik was in die tijd veel op pad en wilde vastleggen wat de natuur me gaf. Landschappen stellen geen eisen aan je. Dat hielp me mezelf te vinden," herinnert Antenore zich. Vanaf het begin was het niet zijn doel om de schoonheid van de natuur op een sobere manier vast te leggen. In plaats daarvan wilde Antenore kunstwerken maken die de natuur zo mooi mogelijk weergaven. Na verloop van tijd ontwikkelde Antenore zijn stijl, die hij nu "hyperrealistische fotografie" noemt. Zijn doel is niet om trouw te zijn aan de werkelijkheid, maar om emotie en perfectie te maximaliseren. Terwijl hij zich jarenlang richtte op landschappen, fotografeert hij de laatste jaren ook steeds vaker stadsgezichten. Antenore heeft onlangs een e-book gepubliceerd over “Streetscape Photography” op zijn website, waarin hij zijn beste tips en trucs onthult.

Hoeveel realiteit zit er in de hyperrealiteit van Antenore?

Antenore's foto's zijn waarschijnlijk het best te omschrijven als "spectaculair". Ze zijn kleurrijk, rijk aan details, technisch briljant en boeien vaak met lichtsituaties die je in de werkelijkheid zelden tegenkomt. Als je zijn foto's oppervlakkig bekijkt, zou je kunnen denken dat ze AI-gegenereerd zijn of composities van veel verschillende beelden. Het vermoeden van compositie wijst in de goede richting, maar op een andere manier dan je zou denken. Er zijn verschillende redenen voor het "hyperreële" effect van zijn beelden. De meest doorslaggevende is waarschijnlijk het feit dat de tijdas, of preciezer, het moment van vastleggen, een heel speciale rol speelt in de creatie van de beelden. Antenore volgt een zelfopgelegde standaard van waarachtigheid in zijn fotografie: de omstandigheden van de locatie liggen vast. Alles wat op de foto te zien is, heeft hij op locatie gefotografeerd. Alleen de tijdas is variabel. Dit betekent dat afzonderlijke elementen van het beeld op verschillende tijdstippen van de dag zijn gefotografeerd en vervolgens in de postproductie zijn gecombineerd en van een passende lichtstemming zijn voorzien; een techniek die bekend staat als time glare.

Puzzelstukjes verzamelen

Dit is ook de reden waarom het maken van Antenore's foto's vaak veel tijd in beslag neemt en waarom hij vaak vele uren achter zijn statief blijft zitten om talloze identieke foto's te maken op verschillende tijdstippen van de dag. Dit resulteert in foto's in de zon, in de gouden en blauwe uren en met sterren of zelfs de Melkweg. Antenore “monteert” de uiteindelijke foto vervolgens in de postproductie door afzonderlijke delen van de foto samen te voegen, zoals puzzelstukjes van verschillende versies van dezelfde foto. Zijn foto's zijn achteraf niet realistisch. Maar ze verschillen nog steeds dramatisch van AI-beelden of composities waarin elementen van een grote verscheidenheid aan locaties zijn samengevoegd. Antenore toont nog steeds de gefotografeerde locatie. Maar niet als een echte situatie, vastgelegd in een kort moment, maar als een geïdealiseerde “best-of”.

Dit soort fotografie is niet alleen zeer tijdrovend, maar ook technisch zeer veeleisend.

Als Antenore wordt gevraagd naar de succesfactoren van zijn foto's, antwoordt hij: "30% gedetailleerde planning, 30% geavanceerde opnametechnologie op locatie en 30% postproductie op de monitor. De rest is geluk."

Locatiescouting en voorbereiding

Antenore houdt een uitgebreide bucketlist bij van plaatsen die hij op een dag wil fotograferen en werkt ze een voor een af. Hij heeft nu meer dan 1.000 locaties op zijn naam staan. Hij heeft nu meer dan 1000 locaties verzameld op GoogleMaps, inclusief een schat aan informatie die relevant is voor fotografie. Met behulp van relevante tools zoals Photo Pills of Google Earth zoekt hij aanvullende informatie waarmee hij de shoot op locatie kan plannen. De positie van de zon, de maan en de Melkweg kunnen van tevoren worden gepland om de ideale reistijd te bepalen. "Dit onderdeel is overigens het minst leuk voor mij," geeft Antenore toe, "maar het is heel belangrijk zodat ik mijn ideeën op locatie kan realiseren."

De GFX 100 heeft een enorm contrastbereik. Desondanks worden in kritieke motieven gegradueerde filters gebruikt om contrasten in het beeld te verminderen en te voorkomen dat de hooglichten "uitbranden" en de schaduwen "verdrinken". Hij gebruikt ook ND-grijsfilters om overdag lange sluitertijden te bereiken. In andere situaties maakt Antenore belichtingsseries. Over het algemeen kan zijn werkwijze worden samengevat als een gigantische belichtingsserie. Gedurende vele uren maakt hij talloze variaties van dezelfde foto onder verschillende lichtomstandigheden. In de volgende stap - post-productie - wordt het eigenlijke beeld gecreëerd.

De foto wordt gemaakt in de postproductie

Na de opname keert Antenore terug naar zijn digitale donkere kamer, waar zijn ColorEdge CG2700X op hem wacht. Hier is het zijn taak om de beelden te bekijken en een basissfeer te vinden waarop het uiteindelijke beeld kan worden gebaseerd. Vervolgens voegt Antenore geleidelijk individuele beeldelementen uit andere beelden toe, bijvoorbeeld om de schaduwen of hoge lichten te benadrukken of om de nachtelijke hemel aan te vullen met de Melkweg, die misschien uren na de basisbelichting is genomen. "Uiteindelijk moet ik de vele puzzelstukjes zo op elkaar afstemmen dat ik een plausibele, harmonieuze algemene lichtstemming creëer en dus een hyperrealistisch beeld", zegt Antenore, die de grootste uitdaging van zijn werkwijze uitlegt. Afhankelijk van het aantal afzonderlijke belichtingen dat wordt gebruikt, vergen Antenore's foto's gemiddeld 2-3 uur beeldbewerking. Complexe motieven nemen soms echter een hele werkdag in beslag. Antenore heeft onlangs een Photoshop-paneel gepubliceerd op zijn website, waarmee veel van zijn complexe bewerkingsstappen aanzienlijk kunnen worden vereenvoudigd.

De ColorEdge CG2700X, Antenore's monitor, speelt hierbij een centrale rol. "Mijn beelden zijn hyperrealistisch, maar als het op de monitor aankomt, geef ik de voorkeur aan een absoluut nauwkeurige, realistische weergave", legt Antenore uit. "Ik wil dat de monitor me mijn bestand precies laat zien. En zoals het er nu uitziet. Niet kleurrijker, niet contrastrijker en niet scherper dan het in werkelijkheid is." Wat zo vanzelfsprekend klinkt, is echter meer een specialiteit, zoals Antenore uitlegt: "Op mijn MacBook is de beeldweergave ook wat hyperrealistisch. Te kleurrijk, te contrastrijk, te scherp. Dat ziet er misschien leuk uit, maar het is niet wat ik nodig heb als ik afbeeldingen bewerk. En dan is er nog het glanzende scherm, dat ik vaak vervelend vind."

Naast de absoluut nauwkeurige beeldweergave waardeert Antenore de scherpe beeldweergave van de 4K-monitor, de perfecte homogeniteit over het hele beeldschermoppervlak en de ingebouwde kalibratiesensor. "De CG2700X geeft me de absolute zekerheid dat ik altijd honderd procent kan vertrouwen op de precisie van de beeldweergave. Ik kan dus op mijn ogen vertrouwen. Ik heb mijn monitor geprogrammeerd om zichzelf regelmatig te kalibreren, zodat ik het niet zelf hoef te doen en het niet kan vergeten," legt Antenore uit en vervolgt: "Zo kan ik de tijd die ik achter de computer zit gebruiken voor de nabewerking van mijn beelden en het plannen van nieuwe opnamen en hoef ik die tijd niet te verspillen aan onderhoudswerkzaamheden aan mijn infrastructuur."

Als technisch ingestelde creatieveling beperkt Antenore zich niet tot het creëren van beelden met behulp van camera's. Hij werkt ook al jaren met generatieve kunstmatige intelligentie (AI). “Ik zit nog in de leerfase. Maar het is fascinerend om vanuit het niets beeldende kunstwerken te kunnen maken die volledig uit mijn eigen verbeelding en creativiteit voortkomen,” legt Antenore uit.

Eigen creativiteit in beelden die kunstmatig zijn gegenereerd door een computer klinkt in eerste instantie misschien tegenstrijdig, maar bij nadere beschouwing worden de parallellen met fotografie duidelijk: de fotograaf ontmoet een situatie die hij zich vervolgens eigen maakt met behulp van zijn creatieve mogelijkheden, bijvoorbeeld door het standpunt, de beelduitsnede, de belichtingstijd en het diafragma te kiezen, en creëert zo zijn eigen beeld. Zelfs bij AI-gegenereerde beelden creëert de AI eerst een beeld op basis van de briefing, de zogenaamde "prompts", die misschien de gewenste situatie laten zien, maar waarschijnlijk niet direct overeenkomen met de ideeën van de bedenker. Het is dan nodig om de prompts aan te passen of het resultaat te veranderen met behulp van de zogenaamde chain-prompt techniek totdat het voldoet aan de wensen van de gebruiker. Antenore combineert het resultaat dan vaak met zijn conventionele beeldbewerkingsworkflow en bewerkt en wijzigt de beelden totdat het voltooide werk aan zijn verwachtingen voldoet.

Op de vraag of fotografen de tak waar ze op zitten niet aan het afzagen zijn, antwoordt Antenore: "AI is er, het wordt wijdverspreider, beter en beter en tegelijkertijd gemakkelijker te gebruiken. Het gaat niet weg! En in deze context betekent AI niet alleen generatieve AI, die ik gebruik om beelden uit het niets te creëren. AI kan ook worden gebruikt om talloze beeldbewerkingsstappen te versnellen en te vereenvoudigen. Ik zie AI hier duidelijk als een grote kans. Maar natuurlijk zijn er gebieden in de fotografie waar generatieve AI het leven moeilijk zal maken. Dit is bijvoorbeeld het geval bij microstockfotografie. De bureaus worden momenteel overspoeld met AI-beelden, maar zodra de kopers van de beelden begrijpen hoe ze zelf AI-beelden kunnen genereren, kan de lucht hier veel dunner worden. 

Maar als creatieveling kan ik niet achterover leunen en me niet bezighouden met nieuwe ontwikkelingen. Ik trek hieruit liever de conclusie dat ik me in de materie moet verdiepen en de mogelijkheden van nieuwe technologieën moet benutten in plaats van te bevriezen vanwege mogelijke risico's. Niemand kan me immers afnemen wat ik wil. Tenslotte kan niemand mij datgene afnemen wat mij definieert als een menselijke kunstenaar, mijn creativiteit, mijn visie en mijn vaardigheden. En uiteindelijk maakt het niet uit welke tools ik gebruik om beelden te creëren. En hier sluit de cirkel wat betreft monitoren: ook hier maakt het niet uit of de beeldbestanden gefotografeerd of ingegeven zijn. De vereiste voor de monitor blijft altijd hetzelfde: een absoluut nauwkeurige weergave van het beeldbestand garanderen. En dat doet mijn EIZO".