Jan Leßmann en Hermann Hirsch zijn niet alleen uitstekende natuurfotografen die met hun vaak abstracte foto's regelmatig topplaatsen behalen in gerenommeerde fotowedstrijden. Met hun bedrijf "Zeitweise" bieden ze spannende online en offline workshops en hebben ze een YouTube-kanaal en podcast.
ColorEdge referentie
Hermann Hirsch en Jan Leßmann - de fotografen achter "Zeitweise"
Leßmann en Hirsch delen niet alleen hetzelfde geboortejaar (1993) en dezelfde geboorteplaats (Ruhrgebied) - beiden hebben ook een grote liefde voor natuur en fotografie ontwikkeld. Hun paden kruisten elkaar echter pas in 2018: Hirsch had een accommodatie geboekt die eigenlijk te groot en te duur was voor een fotoreis naar de Schotse Hooglanden, dus zocht hij andere medereizigers en vroeg Leßmann, die hij tot dan toe alleen maar van ver kende van de Vereniging voor Natuurfotografie (GDT). Leßmann reisde met hem mee en uit deze reis en tal van andere gezamenlijke ondernemingen ontstond een hechte vriendschap, die uiteindelijk leidde tot het gezamenlijke bedrijf "Zeitweise" in 2021.
Interview met Hermann Hirsch en Jan Leßmann
We spraken Jan (JL) en Hermann (HH) onder andere over teamfotografie, beeldtaal en hun benadering van natuurfotografie. In dit interview geven de twee natuurfotografen uit Duitsland ook een kijkje in hun beeldbewerkingsset-up en lichten ze hun keuze voor een monitor toe.
Kort nadat jullie echt van start wilde gaan met "Zeitweise", gooide de pandemie roet in het eten. Hoe gingen jullie daarmee om?
JL: We ontwikkelden online workshops. Deze werkten niet alleen erg goed tijdens de pandemie, maar zijn nu nog steeds erg populair en vormen een vast onderdeel van ons aanbod naast onze face-to-face workshops en reizen.
Wat maakt voor jou een goede natuurfotograaf?
JL: Je moet een beetje gek zijn. Natuurfotografie is vaak frustrerend omdat veel factoren buiten je controle liggen. Je moet geduldig en volhardend zijn. Nieuwsgierigheid is nuttig en je hebt een getraind oog voor situaties en motieven nodig.
HH: Kennis is ook belangrijk: enerzijds over fotografische techniek en anderzijds over wat je fotografeert. Je hoeft de Latijnse namen van de dieren die je wilt fotograferen niet te kennen, maar weten waar je ze kunt vinden en wanneer, en hoe ze zich gedragen, vergroot je kansen op succes enorm. En idealiter ontwikkel je ook een beeldtaal.
Wat kenmerkt jullie fotografie?
JL: De term "serendipiteit" beschrijft het het beste. We proberen gebruik te maken van "serendipiteit". In het bijzonder proberen we niet vast te houden aan een vast plan en gefrustreerd te raken als het project niet 1:1 gerealiseerd kan worden. Onze basishouding is eerder "wat kunnen we vandaag doen dat we niet op een andere dag kunnen doen" en daar een mooi plaatje van maken. Op deze manier proberen we altijd het bijzondere in het gewone te herkennen.
Jullie foto's inspireren door hun ongebruikelijke hoeken en abstracte realisaties. Hoe komen jullie daarbij?
JL: Het is het resultaat van veel vallen en opstaan, oefenen en openstaan voor nieuwe dingen. Als je lang naar het grote geheel hebt gekeken, wordt je oog voor detail en abstractie na verloop van tijd scherper. Dan gaat het niet meer om het zo perfect mogelijk vastleggen van een bepaald dier, maar om het ervaren van dingen in de natuur en het creëren van creatieve beelden in deze situaties. Het gaat niet langer om pure documentatie. De natuur biedt het kader voor creatieve artistieke expressie.
Wat zijn jullie grenzen?
HH: Voor ons staat de ervaring van de natuur altijd centraal. Onze foto's worden altijd op locatie gemaakt, precies zoals we ze laten zien.
JL: Dat weerhoudt ons er echter niet van om objecten mee te nemen om te fotograferen, die we dan op locatie fotograferen en waarmee we vervreemdende effecten bereiken. Dit kan bijvoorbeeld een stalen spons, een prisma of zelfs een kaasrasp zijn.
Welke rol speelt technologie in jullie werk?
JL: Natuurfotografie vereist vaak gewoon veel apparatuur zoals snelle camera's, lange brandpuntsafstanden, triggers op afstand of lichtbarrières. In dat opzicht zijn we erg veeleisend. De apparatuur moet gewoon heel goed zijn en werken. Maar de technologie is altijd maar een basisvereiste voor sterke beelden.
HH: Je moet ook je techniek beheersen. Vooral bij dierenfotografie moet je vaak binnen een fractie van een seconde reageren om een uiterst vluchtige en snel bewegende situatie vast te leggen. Dat vereist gewoon oefening.
Nu verschijnt "Zeitweise" niet alleen als een bedrijf, maar je kunt ook samen als "Zeitweise" foto's inzenden voor wedstrijden. Dat is ongebruikelijk, toch?
HH: Dat kan zijn, maar het is niet meer dan logisch: als we samen aan thema's of beeldideeën werken, doen we dat als een team en doen we niet bewust hetzelfde. We splitsen op, gebruiken verschillende brandpuntsafstanden, verschillende hoeken of locaties, bijvoorbeeld. Wat hier telt is het eindresultaat en niet wie toevallig de meest geschikte brandpuntsafstand had, de meest ideale hoek of gewoon meer geluk had.
JL: En bij complexe opstellingen met lichtbarrières of op afstand bediende camera's kunnen we vaak toch niet zeggen wie van ons de foto heeft gemaakt. Dit zijn dan "Zeitweise" foto's.
Welke betekenis heeft digitale beeldverwerking voor jullie?
JL: We optimaliseren onze foto's om onze artistieke expressie beter naar voren te laten komen. Maar in principe volgen we de GDT-competitieregels, we verwijderen niets van de foto behalve sensorvuil en voegen niets toe dat er eigenlijk niet was.
Hoe ziet jullie beeldbewerkingsset-up eruit?
HH: Mobiele computers zijn nu zo krachtig dat we alles met onze MacBook Pro's doen. Thuis worden de MacBooks dan aangesloten op EIZO ColorEdge monitoren.
Hirsch gebruikt de ColorEdge CS2740 met de optionele CH2700 lichtafschermkap.
Leßmann gebruikt de ColorEdge CG2700X en waardeert vooral de ingebouwde kalibratiesensor.
Welke invloed hebben de monitoren op de beeldbewerkingsworkflow?
JL: Helaas denken veel fotografen niet na over hun monitoren. En ik wil ook de tijd die ik aan het beeldscherm moet besteden tot een minimum beperken, zodat ik me volledig op mijn foto's kan concentreren. Maar om dit te kunnen doen, moet ik de zekerheid hebben dat mijn monitor een absoluut nauwkeurig beeld van mijn beeldbestanden weergeeft. Helaas slaagt de overgrote meerderheid van de monitoren hier niet in. Enerzijds zijn de meeste monitoren technisch niet in staat om foto's in de vereiste kleurruimte weer te geven. Anderzijds is de weergave vaak zo onnauwkeurig dat ze niet geschikt zijn voor geavanceerde beeldbewerking.
Welke monitoren gebruiken jullie op dit moment en waarom hebben jullie juist voor deze monitoren gekozen?
JL: Ik gebruik de ColorEdge CG2700X en Hermann de CS2740. Zoals ik al zei, zijn we nogal veeleisend als het op onze technologie aankomt. En dat is waarom je relatief direct bij EIZO uitkomt. Onze monitoren zijn 27 inch en we waarderen het brede kleurengamma, de uitstekende homogeniteit en de scherpte van de 4K-resolutie. Aan de andere kant zorgt de uitstekende fabriekskalibratie van EIZO voor een absoluut nauwkeurige beeldweergave en snelle herkalibratie. Mijn CG2700X kan zelfs zichzelf kalibreren. Dat is ongelooflijk handig.
HH: Het is ook superhandig dat je onze MacBooks in één keer op de monitoren kunt aansluiten via USB-C, waarmee je ze ook kunt opladen en aansluiten op de randapparatuur die op de monitor is aangesloten.
Wat staat ons te wachten?
JL: We zijn bezig om ons aanbod van workshops verder uit te breiden. We kijken er erg naar uit om nieuwe bestemmingen te verkennen en er zullen meer instructeurs bij Zeitweise komen. We willen ook ons YouTube-kanaal en de onlangs gelanceerde videopodcast verder uitbreiden.
